همانگونه که گفتیم قالی های بافت نقاط مختلف از ویژگی های گوناگون برخوردارند، بالطبع یک قالی مناسب نیز ویژگیهای پشم مناسب برای فرش در شسشوی فرش برای خود دارد که در زیر به آنها اشاره میشود:
پشم یا خامه برای بافت یک فرش مناسب اصولاً نرم و نتابیده تدارک میشود، خامه نتابیده خامه ای است که پس از چیده شدن از پشم گوسفند و گذراندن مراحل رنگرزی بدون اینکه آن را بتابند و به صورت رشته درآورند، مورد استفاده قرار میگیرد. حسن خامه نتابیده در این است که نرم و ظریف است و بافته شده آن خوش نماست.در صنعت قالی بافی معمولاً دو نوع پشم به کار میرود:
۱ – پشم را مستقیماً از پشت گوسفند میچینند و مورد استفاده قرار میدهند. این نوع پشم را پشم زنده میگویند.پشم زنده معمولاً دو نوع است: بهاره و پائیزه.
الف – پشم بهاره، این نوع پشم را در نیمه بهار از پشت گوسفند میچینند، به سبب لطافت هوا و تازگی علوفه، پشم بهاره، نرم ترین و محکم تریم و براق ترین نوع پشم است و قالی های بافته شده با این پشم ظریفترین و مرغوبترین قالی است.
ب – پشم پائیزه، در آغاز پائیز از پشت گوسفند چیده میشود و نسبت به پشم بهاره زبرتر و زمخت تر است، در نتیچه انعتاف کمی دارد.
۲ – پس از زبح گوسفند پشم آن را هنگام دباغی پوستش، به وسیله آهک جدا میکنند نوع اخیر را اصطلاحاً پشم مرده مینامند. پشم مرده معمولاً زبر و زمخت و انعطافناپذیر است و به سبب تأثیر مواد آهکی در مقابل رنگ هم مقاومت میکند، در نتیجه دیرتر و کمتر رنگ میگیرد.
قالیشویی در تهران به این نکات مهم اهمیت فراوانی می دهد و با توجه به ریز نکاتی همچون موارد مذکور به شستشوی قالی می پردازد.
با وجود کارخانجات متعدد پشم ریسی در ایران که پشم مورد نیاز قالیبافان را به صورت کلاف آماده می کنند،در اکثر نقاط زنان خانه دار این مهم را بر عهده میگیرند و در خانه به پشم ریسی میپردازند. همانگونه که گفتیم به سبب موقعیت جغرافیایی و کیفیت خاص آب و هوا، پشم برخی نقاط بسیار نرم و مرغوب است و به همین سبب کارخانه داران خریدار عمده پشم آن نقاط جغرافیایی هستند.ناگفته نماند که این کار باعث میشود قالیبافان کمبود پشم مورد نیاز خود را با روی آوری به بازار های پشم جبران کنند. آنها در مواردی از ابریشم هم در قالی بافی استفاده میکنند. باید بگوییم که در زمان صفویان از ابریشم نیز برای بافتن قالی های ریزبافت استفاده میشود، ولی امروزه در موارد بسیار نادر (و به ندرت)از ابریشم استفاده میشود.
